Sygnaliści - osoby zgłaszające naruszenia prawa
Ustawa o ochronie sygnalistów z dnia 14 czerwca 2024 roku (Dz. U. z 2024 r. poz. 928).
Procedura zgłoszeń obowiązująca w Urzędzie Metropolitalnym Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii
W Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii została przyjęta „Procedura dokonywania zgłoszeń wewnętrznych naruszeń prawa i podejmowania działań następczych”. Procedura przyjęta została zarządzeniem Przewodniczącego Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii nr 65/2024 z dnia 17 września 2024 r. i obowiązuje od 25 września 2024 r.
Procedura reguluje:
- zakres przedmiotowy zgłoszeń,
- sposób zgłaszania i rozpatrywania zgłoszeń naruszeń prawa w Urzędzie,
- zasady zapewnienia poufności i ochrony danych osób zgłaszających,
- zakaz stosowania działań odwetowych w odniesieniu do sygnalisty.
Sygnalista podlega ochronie przed podejmowaniem działań odwetowych lub represyjnych od momentu skutecznego zgłoszenia lub ujawienia publicznego, w zakresie wskazanym w ustawie, w szczególności ochronie podlega tożsamość sygnalisty, jeśli sam jej nie wyjawi lub nie wyrazi na to zgody oraz ochronie przed podejmowaniem działań odwetowym skierowanym wobec Sygnalisty lub osób z nim/ nią powiązanych.
Urząd Metropolitalny zapewnia, że dostęp do danych osobowych sygnalisty uzyskują tylko osoby upoważnione.
Tożsamość sygnalisty może zostać ujawniona bez jego zgody w przypadku, gdy ujawnienie jest koniecznym i proporcjonalnym obowiązkiem wynikającym z przepisów prawa w związku z postępowaniami wyjaśniającymi prowadzonymi przez organy publiczne lub postępowaniami przygotowawczymi lub sądowymi prowadzonymi przez sądy, w tym w celu zagwarantowania prawa do obrony przysługującego osobie, której dotyczy zgłoszenie.
Przed takim ujawnieniem danych osobowych sygnalisty, właściwy organ publiczny lub właściwy sąd powiadamia o tym sygnalistę, przesyłając w postaci papierowej lub elektronicznej wyjaśnienie powodów ujawnienia jego danych osobowych, chyba że takie powiadomienie zagrozi postępowaniu wyjaśniającemu lub postępowaniu przygotowawczemu, lub sądowemu.
Jak zgłosić naruszenie prawa w Urzędzie?
Zgłaszający w celu przekazania zgłoszenia ma prawo skorzystać z następujących kanałów zgłoszeń:
- w formie listownej na adres: Urząd Metropolitalny Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, ul. Barbary 21A, 40-053 Katowice z dopiskiem na kopercie „Wydział Zintegrowanego Zarządzania - do rąk własnych”;
- osobiście do pracownika Wydziału Zintegrowanego Zarządzania. Pracownik Wydziału Zintegrowanego Zarządzania, do którego osobiście zgłoszono nieprawidłowość dokumentuje zgłoszenie w formie protokołu spotkania, który osoba zgłaszająca może sprawdzić, poprawić oraz zatwierdzić poprzez jej podpisanie;
- mailowo na dedykowany adres: zgloszenie.naruszenia@metropoliagzm.pl. Dostęp do wskazanego adresu posiadają tylko pracownicy Wydziału Zintegrowanego Zarządzania w Departamencie Organizacji i Zarządzania.
Ścieżka rozpatrywania zgłoszenia
Niniejsza procedura ma na celu zagwarantowanie, że związane z przyjmowaniem zgłoszeń przetwarzanie danych osobowych uniemożliwia nieupoważnionym osobom uzyskanie dostępu do informacji objętych zgłoszeniem oraz zapewnić ochronę poufności tożsamości sygnalisty, osoby, której dotyczy zgłoszenie, oraz osoby trzeciej wskazanej w zgłoszeniu. Ochrona poufności dotyczy informacji, na podstawie których można bezpośrednio lub pośrednio zidentyfikować tożsamość takich osób.
Po przyjęciu zgłoszenia, pracownik Wydziału Zintegrowanego Zarządzania potwierdza Zgłaszającemu przyjęcie zgłoszenia - w ciągu do 7 dni od wpływu zgłoszenia, jeśli dostępny jest kanał kontaktowy do Zgłaszającego i kieruje sprawę do Komisji ds. rozpatrywania zgłoszeń wewnętrznych naruszeń prawa odpowiedzialnej za prowadzenie działań następczych. Komisja powołana jest w drodze odrębnego Zarządzenia Przewodniczącego Zarządu, które określa: skład, role oraz zasady działania tejże Komisji.
Komisja w toku postępowania kieruje się wymogiem zachowania poufności.
Ponadto Komisja przekazuje informacje zwrotne o podjętych działaniach w terminie nieprzekraczającym 3 miesięcy od dnia potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia wewnętrznego lub – w przypadku nieprzekazania potwierdzenia, o którym mowa w pkt 3 – 3 miesięcy od upływu 7 dni od dnia dokonania zgłoszenia wewnętrznego, chyba że sygnalista nie podał adresu do kontaktu, na który należy przekazać informację zwrotną.
Warunkiem objęcia ochroną jest działanie w dobrej wierze, tj. posiadanie uzasadnionych podstaw, by sądzić że informacja będąca przedmiotem zgłoszenia lub ujawnienia publicznego jest prawdziwa w momencie dokonywania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego i że stanowi informację o naruszeniu prawa. Sygnalista podlega ochronie wyłącznie w zakresie dokonanych zgłoszeń. Świadome złożenie fałszywego zgłoszenia może skutkować odpowiedzialnością odszkodowawczą lub zobowiązaniem sygnalisty do zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych.
Pełna treść klauzuli informacyjnej stanowi załącznik do niniejszej informacji.
Zakaz działań odwetowych
Wprowadza się bezwzględny zakaz podejmowania działań odwetowych wobec sygnalisty, który dokonał zgłoszenia lub ujawnienia publicznego w rozumieniu przepisów Ustawy. Zabronione są również próby lub groźby zastosowania takich działań.
Podejmowanie jakichkolwiek działań o charakterze represyjnym, dyskryminacyjnym lub innego rodzaju niesprawiedliwe traktowanie wobec sygnalisty, będą traktowane jako naruszenie przepisów Ustawy i mogą skutkować odpowiedzialnością porządkową lub rozwiązaniem umowy łączącej dokonującego działań odwetowych z Urzędem lub Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią.
Szczegółowy wykaz zakazanych działań odwetowych i środków ochrony sygnalisty uregulowany jest w rozdziale II Ustawy.